Projekt ustawy jest odpowiedzią na możliwe braki mieszkań w związku z dużą liczbą migrantów z Ukrainy w sezonie zimowym i kolejnych latach. W Polsce brakuje według różnych szacunków od 1,5 mln do 3 mln mieszkań, a są to wyliczenia pochodzące jeszcze sprzed wybuchu wojny w Ukrainie.
W lipcu br. resort Rozwoju i Technologii zaprezentował projekt ustawy o zmianie sposobu użytkowania niektórych budynków niemieszkalnych na budynki mieszkalne. Pomysł wydaje się sensowny i prosty zarazem. Biura i galerię, miałyby zająć mieszkania. Na pomysł wypowiedzieli się już właściciele galerii oraz deweloperzy. Ich zdaniem, taka zamiana nie będzie wcale łatwa.
- Budynki biurowe czy handlowe mają diametralnie inne przeznaczenie, a co za tym idzie, przystosowanie ich do potrzeb mieszkaniowych będzie wiązało się z dużą ingerencją w instalacje i strukturę budynku. Koszty tych zmian mogą się okazać zbyt duże, aby cała inwestycja była opłacalna - tłumaczy Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic.
Ale teraz do głosu dochodzą również najemcy przestrzeni w galeriach handlowych, czyli po prostu sieci handlowe mające w nich swoje sklepy.
O swoje prawa upomina się Związek Polskich Pracodawców Handlu i Usług zrzeszający branżę handlową. Na czym polega ich obawa? Projekt ustawy mówiący o zamianie przestrzeni handlowych w mieszkania zakłada dużą dowolność w szybkości przekształcania budynków w nową funkcję. A decydować o tym fakcie mają właściciele centrów handlowych.
Przedsiębiorcy posiadający sklepy w galeriach zwracają uwagę, że standardowe umowy najmu w galeriach podpisuje się przynajmniej na 5 lat, a najczęściej jest to 10 lat. Po wejściu w życie ustawy zamiana funkcji budynku na mieszkalną będzie należeć do właściciela budynku. Jak zwracają uwagę, najczęściej to bezpośredni najemca musi ponieść koszt wyposażenia wnętrz sklepu. Biznesplan najczęściej zakłada zwrot z takiej inwestycji po kilku, kilkunastu latach.
Stąd też apel skierowany do rządzących o to, by chronić ich prawa. W tym celu zaprezentowali swoje postulaty:
- W przypadku choćby częściowej zmiany sposobu użytkowania budynku centrum handlowego na budynek mieszkalny, rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego, przed upływem okresu, na który została zawarta, byłoby możliwe wyłącznie za zgodą najemcy i za pełnym odszkodowaniem.
- W przypadku choćby częściowej zmiany sposobu użytkowania budynku centrum handlowego na budynek mieszkalny, najemca miałby uprawnienie do wcześniejszego rozwiązania umowy najmu i uzyskania pełnego odszkodowania.
- W okresie prowadzenia prac budowlanych lub remontowych, które utrudnią lub uniemożliwią najemcy prowadzenie w najmowanym lokalu normalnej działalności, najemca nie ponosiłby kosztów związanych z najmem lokalu, a jeśli utrudnienia te będą długotrwałe (powyżej 30 dni), by najemca miał uprawnienie do wcześniejszego rozwiązania umowy najmu i uzyskania pełnego odszkodowania.
Projekt jest na etapie konsultacji.
Zdjęcie główne: Ashim D’Silva on Unsplash