Zakup i montaż powietrznej pompy ciepła biorą przede wszystkim pod uwagę:
1. inwestorzy, których dom stanie na działce, bez dostępu do sieci gazu ziemnego.
Wówczas mogą oni zastosować kocioł na olej opałowy lub gaz płynny (są to stosunkowo drogie paliwa, a do tego konieczne jest ich magazynowanie w specjalnych zbiornikach). Inne rozwiązanie to kocioł na pelety - nowoczesne modele są coraz mniej pracochłonne w obsłudze, co nie oznacza jednak tego, że są zupełnie bezobsługowe.
Kolejna opcja to wybór gruntowej pompy ciepła, ale wymaga ona wysokich początkowych nakładów finansowych z uwagi na konieczność wykonania tzw. dolnego źródła ciepła czyli ułożenia rur w gruncie, by czerpać z niego energię cieplną. Natomiast pompa powietrzna nie wymaga wykonania prac ziemnych;
2. użytkownicy, którzy planują modernizować dom, w tym instalację grzewczą.
Jeśli w zamieszkałym już domu np. opłaty za olej lub gaz płynny są wysokie, to powietrzny model pompy może być uzupełniającym urządzeniem grzewczym. Wówczas kocioł będzie włączany jedynie podczas największych mrozów, dzięki czemu obniżymy rachunki za ogrzewanie. W zmodernizowanym, ocieplonym domu pompa powietrzna z powodzeniem też zastąpi przestarzały kocioł na węgiel;
Do wyboru mamy kilka modeli pomp powietrznych, ale najpopularniejsze urządzenia to:
- monoblokowa zewnętrzna - pompę umieszcza się na zewnątrz budynku, zwykle przy ścianie zewnętrznej lub w ogrodzie. Natomiast zasobnik ciepłej wody montuje się w jednym z pomieszczeń w domu, na przykład w spiżarni, garażu czy pralni;
- monoblokowa wewnętrzna – pompę ustawia się w narożniku pomieszczenia lub przy ścianie wewnętrznej. Za pomocą dwóch kanałów czerpie ona powietrze i po odebraniu ciepła odprowadza je na zewnątrz;
- typu split - składa się z dwóch części połączonych ze sobą za pomocą rur o niewielkiej średnicy. Pierwsza to jednostka zewnętrzna, którą ustawia się na ziemi lub zawiesza na ścianie (wygląda jak klimatyzator). Druga to jednostka wewnętrzna, którą umieszcza się w wybranym pomieszczeniu.
Najczęściej moc powietrznej pompy ciepła dobiera się tak, aby mogła samodzielnie pracować zimą do temperatury rzędu -5 lub -10°C, czyli przez większą część okresu grzewczego. Przy niższej temperaturze musi być wspomagana dodatkowym źródłem ciepła, na przykład grzałką elektryczną.
Jednak dobrze zaprojektowany i wykonany system z pompą ciepła pozwala uzyskiwać nawet 3-4 razy więcej energii cieplnej w instalacji grzewczej niż ilość prądu, jaką zużywa urządzenie podczas pracy. Dzięki temu ostateczne koszty eksploatacji tego typu układów są uzasadnione ekonomicznie.
Sprawność powietrznej pompy ciepła, a w efekcie koszty jej eksploatacji zależą przede wszystkim od różnicy temperatury pomiędzy temperaturą w instalacji, a temperaturą zewnętrzną. Im jest ona mniejsza, tym większa sprawność pompy. Biorąc to pod uwagę, warto ograniczyć temperaturę w instalacji grzewczej, np. decydując się już na etapie projektu budynku na wodne ogrzewanie podłogowe.
Aby oszacować koszty ogrzewania przyjmujemy, następujące założenia:
- dom o powierzchni wynosi 150 m2, zamieszkuje go rodzina 4-osobowa;
- średnia cena energii elektrycznej potrzebnej do działania pompy 0,60 zł/kWh.
Z obliczeń przeprowadzonych przez specjalistów z branży wynika, że jeśli zastosujemy powietrzną pompę ciepła, to orientacyjny roczny koszt ogrzewania nowo wybudowanego i standardowo ocieplonego domu (o powierzchni 150 m2) oraz przygotowania ciepłej wody dla 4-osobowej rodziny wyniesie 3840 zł. Natomiast w domu energooszczędnym wydatki te będą na poziomie 1454 zł.
Zastosowanie powietrznej pompy ciepła nie jest jedynym sposobem ogrzewania domu. W poprzednim artykule prezentowaliśmy koszty ogrzewania gazem ziemnym, peletami, a w kolejnych przedstawimy inne paliwa, a także inne urządzenia grzewcze czerpiące ciepło z energii odnawialnej.
Konsultacja: Stefan Żuchowski, inżynier ds. inwestycji i projektu
