Budynki w różnych technologiach wielkopłytowych powstawały w Polsce od lat 60-tych do 90-tych. W tym czasie wybudowano ponad 60 tysięcy budynków, znajduje się w nich 2,5 mln mieszkań. To - według wyliczeń Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju – 20% całego zasobu mieszkaniowego w Polsce. Mieszkania oznaczone jako pochodzące z „wielkiej płyty” stanowią prawie 10% wszystkich oferowanych na sprzedaż mieszkań na rynku wtórnym serwisu Domiporta.pl.
Niestety, budynki wykonane w technice wielkopłytowej posiadają wiele mankamentów budowlanych. Stosowanie materiałów o niedostatecznej jakości, duża liczba wad wykonawczych powstałych podczas prac montażowych oraz nietrafione rozwiązania funkcjonalno-użytkowe budynków - to główne mankamenty „wielkiej płyty”, według raportu „Budownictwo wielkopłytowe – Raport o stanie technicznym” Instytutu Techniki Budowlanej.
Wyliczenia projektowe z początków lat 60-tych przewidywały eksploatację konstrukcji przez 50 lat, co oznacza, że część wzniesionych budynków nie nadaje się już do użytkowania. Przy niedoborze mieszkań każda nieruchomość jest na wagę złota. A deficyt lokali w Polsce wynosi 2,1 mln mieszkań - takie wnioski zostały zawarte w najnowszym raporcie „Ile mieszkań brakuje w Polsce?" sporządzonym pod patronatem UN Global Compact Network Poland.
Właśnie z tego powodu MIiR zdecydowało się na zmiany w ustawie o Termomodernizacji i Remontach, które umożliwią finansowanie dodatkowych wzmocnień płyt trójwarstwowych. Działania termomodernizacyjne mają sprawić, że większość budynków z „wielkiej płyty” będzie mogła służyć dłużej niż planowane 50 lat.
Wiceminister Artur Soboń zapowiedział zmiany w ustawie o Termomodernizacji i Remontach. Jak podaje resort – szacowana wartość inwestycji to 25,8 mld zł. W tym: termomodernizacja – 17,2 mld zł i montaż kotew (łączniki płyt) – 8,6 mld zł. Potencjalna wartość dofinansowania publicznego może wynieść 7 mld zł. Ile dokładnie można uzyskać?
Na działania związane z termomodernizacją budynku rząd zapowiedział dotacje wynoszące 16%, a na zabezpieczenie konstrukcji 50% zwrotu kosztów. MIiR podało, że przeciętny koszt termomodernizacji jednego budynku z „wielkiej płyty” wyniesie około 495 tys. Zł. Samo ocieplenie w takim wypadku to koszt około 330 tys. zł, natomiast konieczne wzmocnienie, ocieplenie kotew i łączeń między płytami to prace szacowane na kolejne 165 tys..
Dofinansowanie docieplenia budynków, według zapowiedzi ma wynieść 16%, czyli około 52 tys. zł. Natomiast na prace związane z zabezpieczeniem konstrukcji i jej ociepleniem będzie przewidziane 50% dofinansowania, czyli 82 tys. zł. Wartość wsparcia ogółem wyniesie, w tym przypadku ponad 135 tys. zł i będzie to stanowiło 27% całego kosztu remontu.
Mieszkania w „wielkiej płycie” od dawna są łakomym kąskiem dla dużego grona klientów. Wszystko za sprawą świetnej lokalizacji. Budynki wielkopłytowe budowane były często wraz z całym zapleczem infrastruktury takiej jak szkoły, sklepy i węzły komunikacyjne. Osiedla są także nierzadko położone w centralnych dzielnicach aglomeracji, co tym bardziej wpływa na ich atrakcyjność. Nie bez znaczenia jest także liczba pomieszczeń. Mieszkania w budynkach o konstrukcji wielkopłytowej dysponują większą liczbą pomieszczeń na tej samej przestrzeni, co dzisiaj budowane mieszkania. A nabywcy bardzo chwalą sobie taką właśnie zależność. Analiza zachowań użytkowników serwisu domiporta.pl potwierdza zainteresowanie Polaków metrażem do 70 m kw., ale jednocześnie sugeruje dążenie do większej liczby pomieszczeń na tej samej powierzchni.
Termomodernizacja z pewnością ograniczy koszty rachunków, za ogrzewanie. A wydłużenie użytkowania budynku może spowodować w nabywcach mieszkań większą ufność, co do zakupu mieszkań w tego typu budynkach. Jedyną wadą termomodernizacji budynku może być konieczna podwyżka czynszu i funduszu remontowego dla lokatorów. Mimo rządowych dotacji, większość kosztów modernizacji spadnie na wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe.
Można śmiało założyć, że po przeprowadzonej termomodernizacji cena metra kwadratowego mieszkania w „wielkiej płycie” wzrośnie o kilka procent. Jednak, nie ma co liczyć, że dobije do cen mieszkań wybudowanych w pozostałych technikach budowlanych. Przepaść między kwotami jest zbyt duża, by termomodernizacja podniosła ceny o kilkadziesiąt procent.
Obecnie mieszkania w „wielkiej płycie” są tańsze od lokali w pozostałych typach budownictwa średnio o 70%. Tak duża różnica jest zasługą wysokich cen mieszkań cztero- i pięciopokojowych, które są oferowane w najwyższym standardzie dzisiejszego budownictwa. Mieszkania o mniejszej liczbie pomieszczeń mają bardziej zbliżone ceny, lecz różnica ma nadal wartości dwucyfrowe.
Średnia różnica w cenie wynosi od 28% w przypadku kawalerek do 48% biorąc pod uwagę mieszkania 3-pokojowe. Jeżeli wzrost cen mieszkań w budynkach wielkopłytowych wyniósłby 10%, nadal będzie to kwota niższa niż w pozostałych typach budownictwa.
