Tak jak w przypadku, opisywanych niedawno wywłaszczeń, prawo własności gruntu jest gwarantowane w Konstytucji. Ale czy oznacza to, że ropa bądź gaz znajdujące się na działce są naszą własnością?
Własność górnicza
Zasady i warunki wydobywania kopalin ze złóż reguluje Ustawa z 2011 roku. Dokument został wówczas uaktualniony ze względu na możliwość wydobywania gazu łupkowego. Kopalina jest to surowiec o znaczeniu gospodarczym wydobywanym z ziemi. Najczęściej są to skały i minerały. Kopaliny dzielą się na dwie grupy. Własność górniczą i pozostałe. Własność górnicza należy do Skarbu Państwa, natomiast kopaliny pozostałe do właściciela gruntu.
Za własność górniczą uznaje się:
- złoża węglowodorów (np. ropa),
- złoża węgla kamiennego,
- złoża metanu występującego jako kopalina towarzysząca,
- złoża węgla brunatnego,
- rudy metali z wyjątkiem darniowych,
- rudy żelaza,
- metale w stanie rodzimym,
- rudy pierwiastków promieniotwórczych,
- siarki rodzime,
- sole kamienne,
- sole potasowe,
- sole potasowo-magnezowe,
- gips i anhydryt,
- kamienie szlachetne,
- pierwiastki ziem rzadkich,
- gazy szlachetne
- złoża wód leczniczych
- złoża wód termalnych,
- złoża solanek.
Wszystkie pozostałe kopaliny należą do właściciela działki i są objęte prawem własności nieruchomości gruntowej. Mogą to być np. piaski (inne niż piaski formierskie i szklarskie), żwiry oraz niektóre kopaliny stałe (np. piaskowiec, granit).
Eksploatacja złoża
Właściciel działki, mimo że nie jest właścicielem wspomnianych kopalin objętych własnością górniczą, pozostaje jednak właścicielem gruntu. Co oznacza, że koncesjonowana firma wydobywcza powinna porozumieć się z właścicielem i zapłacić za korzystanie z terenu.
Działkę, na której znajdują się zasoby, firma wydobywcza może wykupić bądź wydzierżawić. Negocjacja zależy już tylko od stron i jej przebieg nie jest opisany w Ustawie. W przypadku braku porozumienia spór rozstrzyga sąd powszechny.
Warto zauważyć, że gdyby kopaliny były istotne z punktu widzenia Państwa, to starosta może działkę wywłaszczyć, oceniając wykorzystanie złóż za cel publiczny.
