Swoje spotkanie ze stawonogiem opisał dziennikarz Interii. "Zostałem pogryziony. Dotkliwie. Objawy były na tyle dziwne, rozległe i nietypowe, że konsultowałem się z dwoma lekarkami. Pierwsza powiedziała, że pogryzł mnie 'najprawdopodobniej pająk', druga po obdukcji nie miała wątpliwości. Jak powiada, ślady zębów (precyzyjnie: szczękoczułek) są wyraźne w każdej z ran" - napisał w mediach społecznościowych.
Konsekwencje ukąszenia okazały się dotkliwe. "Antybiotyk, sterydy. Zero wychodzenia na słońce, zero alkoholu (w obu przypadkach może dobrze, bo to dwa niedoceniane killery). Tego, jak wygląda prawa część mojego ciała, nie pokażę. Wygląda koszmarnie, kilka osób mi świadkiem" - napisał Radosław Nawrot.
Populacja kolczaka zbrojnego, niegdyś zagrożonego gatunku pająka, dynamicznie rośnie w Polsce. Zmiany klimatyczne sprzyjają jego ekspansji, tymczasem coraz częściej spotykany jest w domach, mieszkaniach, na klatkach schodowych. Ukąszenie tego owada może być bolesne dla człowieka. Naukowcy ostrzegają.
Jeszcze trzy dekady temu kolczak zbrojny był w Polsce gatunkiem rzadkim. Według badaczy z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie przed 2007 rokiem odnotowano jego obecność jedynie w kilku lokalizacjach, głównie w okolicach Wrocławia, Masywu Ślęży, Krakowa i Kotliny Sandomierskiej.
Jednak w ostatnich latach sytuacja uległa diametralnej zmianie. W 2021 roku po raz pierwszy zaobserwowano kolczaka zbrojnego na Wyżynie Lubelskiej, konkretnie na terenie Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Ten region ma idealne warunki dla rozwoju populacji pająka - piaszczyste, mocno nasłonecznione murawy.
Biolodzy wskazują, że postępujące ocieplenie klimatu w Polsce sprzyja rozwojowi kolczaka zbrojnego. Rosnąca średnia temperatura umożliwia mu tworzenie stabilnych populacji i kolonizowanie nowych terenów. Pająk ten preferuje ciepłe, nasłonecznione obszary, co sprawia, że wzrost temperatur działa na jego korzyść.
Kolczak zbrojny upodobał sobie przede wszystkim trawiaste, dobrze nasłonecznione tereny otwarte. Można go spotkać na łąkach, przy nasypach kolejowych i poboczach dróg. Charakterystyczną cechą tych pająków jest budowanie na roślinach specyficznych oprzędów, w których spędzają większość dnia. Aktywność wykazują głównie nocą, kiedy opuszczają swoje kryjówki.
Potencjalne zagrożenie dla człowieka
Chociaż kolczak zbrojny nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia człowieka, jego ukąszenie może być niezwykle bolesne. Szczególnie agresywne stają się samice w okresie opieki nad złożonymi jajami lub świeżo wyklutym potomstwem. W takich sytuacjach mogą zaatakować i przeciąć ludzką skórę swoimi silnymi szczękoczułkami.
Jad kolczaka zbrojnego ma toksynę o działaniu owadobójczym. Choć nie jest śmiertelnie niebezpieczny dla człowieka, ukąszenie może wywołać szereg nieprzyjemnych objawów. Poza intensywnym bólem osoby ukąszone mogą doświadczyć nudności i nadmiernego pocenia się.
Sezonowość występowania kolczaka zbrojnego
Ryzyko spotkania z kolczakiem zbrojnym zmienia się w zależności od pory roku. Dojrzałe samice można spotkać od czerwca do listopada, natomiast samce są aktywne głównie w lipcu i sierpniu. Ta informacja może być szczególnie istotna dla osób spędzających czas na terenach, gdzie występuje ten gatunek.
Znaczenie ekologiczne i przyszłość gatunku
Mimo potencjalnego zagrożenia dla człowieka kolczak zbrojny odgrywa ważną rolę w ekosystemie. Jako drapieżnik przyczynia się do kontroli populacji innych owadów. Jego rosnąca liczebność może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla lokalnych ekosystemów.
Naukowcy przewidują, że w najbliższych latach populacja kolczaka zbrojnego w Polsce może nadal wzrastać. Dalsze ocieplenie klimatu prawdopodobnie przyczyni się do ekspansji tego gatunku na nowe tereny. W związku z tym konieczne będzie monitorowanie jego rozprzestrzeniania się oraz edukowanie społeczeństwa na temat potencjalnych zagrożeń i sposobów unikania nieprzyjemnych spotkań z tym pająkiem.
