Nie podano lokalizacji lotniska, a działki są już wykupowane. Mieszkańcy skarżą się RPO

Mimo pandemii rząd nadal przygotowuje się do budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Co prawda nie wiadomo, gdzie dokładnie będzie zlokalizowane samo lotnisko, ale ruszył już wykup gruntów przez Skarb Państwa. Mieszkańcy skarżą się do Rzecznika Praw Obywatelskich.

Mieszkańcy gmin, na których terenie ma być zlokalizowane przyszłe megalotnisko będą objęci wywłaszczeniami na podstawie ustawy. Ale w grudniu ruszył Program Dobrowolnych Nabyć na podstawie umów cywilnoprawnych. Stosowanie takiego rozwiązania ogranicza prawa zbywcy i właśnie ten element nie podoba się mieszkańcom.

Skargi mieszkańców

Mieszkańcy gmin, na których terenie ma być zlokalizowane przyszłe megalotnisko będą objęci wywłaszczeniami na podstawie ustawy. Ale w grudniu ruszył Program Dobrowolnych Nabyć na podstawie umów cywilnoprawnych. Stosowanie takiego rozwiązania ogranicza prawa zbywcy i właśnie ten element nie podoba się mieszkańcom.

>>> Eleganckie i ciekawe kolekcje mebli znajdziesz na Abra Meble

Czego dokładnie tyczą się skargi? Mieszkańcy zwracają uwagę na zupełnie iluzoryczny charakter przeprowadzanych konsultacji społecznych oraz brak jasnej i czytelnej informacji dotyczącej planowanego procesu wywłaszczeń pod budowę inwestycji.

Właściciele działek podkreślają w swoich skargach, że konsultacje formalnie się odbywają i są obwieszczane społeczności lokalnej, lecz inwestor nie uwzględnia zgłaszanych postulatów, forsując przyjęty przez siebie wariant realizacji inwestycji.

- Skarżący podnoszą, że konsultacje społeczne są prowadzone niezgodnie ze standardami wynikającymi z Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, podpisanej 25 czerwca 1998 r. w Aarhus - czytamy na oficjalnej stronie RPO. 

Niepewność towarzyszy właścicielom działek od 2017 roku, gdy ogłoszono rekomendowaną lokalizację CPK. Od tamtej pory handel działkami w obrębie gmin został "zamrożony". Ale to nie koniec, mieszkańcy mają również wątpliwości w kwestii uruchomionego w grudniu zeszłego roku tzw. Programu Dobrowolnych Nabyć. 

Toczy się on poza procedurą wywłaszczeniową, a na podstawie jedynie umowy cywilnoprawnej. Godzi to w ustawowe prawa, jakie przysługują właścicielom działek. 

- Taka forma nabywania nieruchomości - bez wszczynania procedury wywłaszczeniowej i w momencie, gdy nie ma dokładnej lokalizacji lotniska - wydaje się stać w opozycji do konstytucyjnych zasad: legalizmu (art. 7 Konstytucji) oraz zaufania obywatela do władzy publicznej, stanowiących jeden z komponentów zasady demokratycznego państwa prawa, jaką wyraża art. 2 Konstytucji  - czytamy w stanowisku RPO.

 

W skrócie dobrowolny wykup na podstawie umów cywilnoprawnych odbiera właścicielom szereg przywilejów, jakimi powinni być oni chronieni w przypadku wywłaszczeń. To między innymi ryzyko wykupu gruntu za niższą cenę, ale też przede wszystkim brak możliwości odzyskania działki w przypadku, gdyby na podanym terenie lotnisko jednak nie powstało. A trudno na tę chwilę oszacować, gdzie się ono znajdzie.  

Reakcja RPO

Zebrane wątpliwości i pytania RPO zebrał w jedno pismo zaadresowane do Pełnomocnika Rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, Marcina Horały. Póki co, nie pojawiło się żadne stanowisko dotyczące treści pisma. 

-Zwracam się z uprzejmą prośbą do Pana Ministra o przedstawienie pełnej informacji w powyższej sprawie. Będę wdzięczny za szczegółowe przeanalizowanie i odniesienie się przez Pana Ministra do treści załączonych do niniejszego wystąpienia - pisze Stanisław Trociuk, Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich.