W latach 2010-2023 fundusze hipoteczne wypłaciły łącznie 34 miliony złotych, z czego około 5 milionów przypadło na rok 2023. Statystyki pokazują, że średnia powierzchnia mieszkań oddawanych funduszom wynosi nieco ponad 50 metrów kwadratowych, a ich średnia wartość to 411,6 tysięcy złotych.
Interesującym aspektem jest geograficzne rozłożenie transakcji odwróconej hipoteki. Najwięcej umów tego typu zawierano na terenie województwa mazowieckiego. Może to wynikać z wyższych cen nieruchomości w tym regionie, co przekłada się na potencjalnie wyższe świadczenia dla seniorów.
Mimo rosnącej popularności odwróconej hipoteki, warto zwrócić uwagę na fakt, że transakcje te nadal nie są objęte szczegółowymi regulacjami prawnymi. Jedyne zabezpieczenia dla seniorów wynikają z ogólnych przepisów zawartych w ustawie o księgach wieczystych oraz Kodeksie cywilnym.
Raport ZPF ujawnia, że w 2023 roku średnia wysokość miesięcznych rent wypłacanych seniorom w zamian za mieszkanie wynosiła 1033 złote. Należy jednak pamiętać, że jest to wartość uśredniona. Faktyczna kwota świadczenia jest ustalana indywidualnie i zależy od wielu czynników.
Przy ustalaniu wysokości wypłacanej renty brane są pod uwagę nie tylko parametry samej nieruchomości, takie jak jej wartość rynkowa czy lokalizacja. Istotną rolę odgrywają również czynniki związane z beneficjentem - jego wiek oraz płeć. Te elementy mają wpływ na przewidywaną długość wypłacania świadczenia, co bezpośrednio przekłada się na jego wysokość.
Ważnym aspektem umów o odwróconą hipotekę jest mechanizm waloryzacji rent. Zgodnie z danymi, wypłaty są corocznie aktualizowane w oparciu o wskaźnik inflacji konsumenckiej. Dla przykładu, w sierpniu 2024 roku inflacja wynosiła 4,3% w ujęciu rocznym, co oznacza, że o taki właśnie procent wzrosły wypłacane świadczenia.
Analizując dostępne dane, trudno jednoznacznie ocenić opłacalność odwróconej hipoteki dla seniorów. Z jednej strony, comiesięczne świadczenie może stanowić istotne wsparcie finansowe dla osób starszych. Z drugiej jednak utrata prawa własności do nieruchomości jest poważną decyzją, która może mieć długofalowe konsekwencje dla seniora i jego rodziny.
Fundusze hipoteczne działają na zasadzie umowy renty, w ramach której instytucja finansowa zobowiązuje się do wypłacania okresowych świadczeń pieniężnych w zamian za przeniesienie prawa własności nieruchomości. Mechanizm ten opiera się na kalkulacji aktuarialnej, uwzględniającej przewidywaną długość życia beneficjenta, wartość nieruchomości oraz potencjalne zmiany na rynku nieruchomości.
Fundusze czerpią zyski z różnicy między faktyczną wartością nieruchomości a sumą wypłaconych świadczeń, jak również z potencjalnego wzrostu wartości nieruchomości w czasie. Istotnym elementem jest również zarządzanie ryzykiem długowieczności beneficjentów oraz zmiennością rynku nieruchomości, co wymaga zaawansowanych modeli statystycznych i finansowych.
Fot. Jose Antonio Gallego Vázquez
