Przepisy mówią wyraźnie, że beneficjentami programu są osoby, które nie skończyły 35 roku życia i przymierzają się do zakupu swojego pierwszego mieszkania i nie są posiadaczami "na własność' innej nieruchomości.
Rodzi się więc pytanie - co w sytuacji, gdy np. o mieszkanie ubiegają się małżonkowie, z których jedno ma więcej niż 35 lat? W takiej sytuacji - jak czytamy w ustawie - dotyczy jednego, młodszego współmałżonka. Krótko mówiąc - przynajmniej jedna z osób w małżeństwie w momencie złożenia wniosku o MDM nie może mieć więcej niż 35 lat.
Inaczej sprawa ma się w przypadku kwestii własności innego mieszkania. Tutaj ustawodawca nakłada na małżonków ten sam obowiązek - do dnia nabycia lokalu w MDM oboje nie mogą być posiadaczami mieszkań, budynków mieszkalnych jednorodzinnych, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, bądź też właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego, jeżeli udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby przynajmniej jeden lokal mieszkalny.
Jeśli więc o kredyt ubiegają się małżonkowie, a któreś z nich posiada mieszkanie na własność, bądź też jako małżeństwo posiadają współwłasność mieszkania (tzw. współwłasność łączna) wtedy ze starań o kredyt MDM będą nici.
Inaczej jednak ma się rzecz gdy małżonek, bądź małżonkowie (każde z osobna) są właścicielami tylko części mieszkania, przysługuje im udział w nieruchomości. W takiej ustawa mówi jasno, że z programu są wyłączone już osoby, które mają całe mieszkanie "na własność", a więc właściciele ułamkowych części (nawet jeśli byłoby to 99 proc.) nadal mogą starać się o kredyt z dopłatą MDM.
Co jednak w sytuacji, gdy beneficjent MDM kupił z dopłatą państwa mieszkanie, a następnie wprowadził się do niego partner, bądź zawarł związek małżeński z osobą, która ma już mieszkanie na własność?
W takiej sytuacji nic złego się nie dzieje i nie trzeba będzie np. zwracać dofinansowania. Mieszkanie należy nadal do beneficjenta programu, któremu przysługiwała dopłata. Taka sytuacja nie jest postrzegana przez ustawodawcę jako wynajęcie bądź użyczenie mieszkania - a warto o tym pamiętać - że te działania mogą skutkować koniecznością zwrotu dopłaty MDM.
Pieniądze bowiem trzeba będzie oddać (ich proporcjonalną część) jeśli w ciągu 5 lat od zakupu: wynajmiemy lub użyczymy nasze mieszkanie, sprzedamy je, staniemy się właścicielami innej nieruchomości (poza tym odziedziczonym w drodze spadku), bądź też zmienimy przeznaczenie mieszkania w taki sposób, że nie będzie możliwe zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych (np. przerobimy je na biuro).
Jeśli podejmiemy któreś z tych działań będziemy musieli oddać część dopłaty proporcjonalną do okresu, który pozostał nam do zakończenia owych 5 lat. W tym celu dzieli się liczbę miesięcy pozostałą do końca okresu przez 60 (liczbę miesięcy w ciągu 5 lat) i mnoży razy kwotę dofinansowania. Załóżmy przykładowo, że uczestnik MDM, który dostał 20 tysięcy dopłaty sprzedał mieszkanie po 2 latach, czyli 24 miesiącach - do końca okresu pozostało więc 36 miesięcy Tak więc: 36/60 * 20 000=12 tysięcy. Tyle będzie musiał zwrócić do banku.
Warto zaznaczyć, że o ile kwestia ewentualnej współwłasności jakiegoś mieszkania przed zaciągnięciem kredytu MDM, nie wyklucza nas z uczestnictwa w programie, o tyle już po kupnie takiego mieszkania, nie możemy nie tylko stać się właścicielem innego lokalu mieszkalnego, ale również jego współwłaścicielem. Nawet więc udział w innej nieruchomości, który uzyskamy w ciągu 5 lat po kupnie mieszkania z MDM, będzie nas dyskwalifikował i powodował konieczność zwrotu pieniędzy. Ustawa mówi tu wyraźnie, że uczestnik będzie musiał oddać część dopłaty m.in. w przypadku kiedy w ciągu 5 lat: "uzyskał prawo własności lub współwłasności innego lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w całości lub w części, którego przedmiotem jest inny lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, z wyłączeniem uzyskania tych praw w drodze spadku"
Inna kwestia, dotycząca udziału rodziny w MDM, odnosi się do sprawy współudziału w kredycie. Jeśli załóżmy - mimo dofinansowania - beneficjent nie ma nadal wystarczającej zdolności kredytowej, by kupić mieszkanie w MDM, ustawodawca umożliwił udział w kredycie członkom rodziny. Jak czytamy: do umowy kredytu mogą przystąpić zstępni, wstępni, rodzeństwo, małżonkowie rodzeństwa, ojczym, macocha lub teściowie nabywcy.
Natomiast państwo nie przewidziało możliwości wspólnego uczestnictwa w programie osób, które żyją w związku nieformalnym. Taka para, bez zawartego małżeństwa, może starać się o dofinansowanie, ale wyłącznie pojedynczo, jako single.
