Od 2022 roku gospodarstwa domowe posiadające kompostownik mogą ubiegać się o zmniejszenie opłat za wywóz śmieci. Wysokość ulgi jest ustalana indywidualnie przez każdą gminę i zazwyczaj waha się od kilku do kilkudziesięciu złotych miesięcznie na osobę. Wprowadzenie tej możliwości miało zachęcić mieszkańców do ekologicznego zagospodarowania bioodpadów we własnym zakresie.
+
Jednak, jak zauważa Portal Samorządowy, nie wszyscy uprawnieni do ulgi faktycznie kompostują odpady. To właśnie skłoniło gminy do przeprowadzania kontroli, które mają zweryfikować, czy mieszkańcy spełniają warunki do korzystania ze zniżki.
Urzędnicy gminni odwiedzają posesje i sprawdzają, czy właściciele mają kompostowniki i czy są one faktycznie wykorzystywane. Kontrole te są zazwyczaj zapowiadane z wyprzedzeniem na stronach internetowych gmin. Przykładowo - w dniach 17-19 września planowane są kontrole w miejscowościach takich jak Grodzisk Wielkopolski, Grąblewo, Kobylniki, Kurowo i Słocin.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości konsekwencje mogą być poważne. Właściciel nieruchomości może stracić prawo do ulgi, jeśli okaże się, że nie posiada kompostownika lub nie kompostuje bioodpadów albo uniemożliwi przeprowadzenie kontroli. Co więcej, utrata ulgi następuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym stwierdzono naruszenie, a dodatkowo gospodarstwo domowe traci możliwość ubiegania się o ulgę przez kolejne pół roku.
Wiele gmin, by zachęcić mieszkańców do kompostowania, oferuje dodatkowe wsparcie. Niektóre samorządy przygotowały programy dotacji do zakupu kompostowników, inne zaś oferują bezpłatne kompostowniki dla właścicieli domów jednorodzinnych z przydomowymi ogródkami.
I tak na przykład w Częstochowie ulga wynosi 4,75 zł z 34 zł miesięcznie od osoby, w Gminie Łękawica 10 zł z 44 zł, a w Gminie Zebrzydowice 2 zł z 34 zł. Szczegółowe informacje na temat programów wsparcia i wysokości ulg można znaleźć na stronach internetowych samorządów lub bezpośrednio w urzędach gmin.
Znaczenie kompostowania
Przydomowe kompostowniki odgrywają istotną rolę w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych, szczególnie metanu (CH4) i dwutlenku węgla (CO2), powstających podczas rozkładu odpadów organicznych na składowiskach. Badania wykazują, że prawidłowo zarządzany kompostownik może zredukować emisję metanu o 84% w porównaniu do składowania tych samych odpadów na wysypisku. W skali globalnej, kompostowanie może potencjalnie zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 2,3 gigatony ekwiwalentu CO2 rocznie do 2050 roku.
Przeciętne gospodarstwo domowe produkuje około 500 kg odpadów organicznych rocznie, które - kompostowane zamiast składowane - mogą zapobiec emisji około 113 kg ekwiwalentu CO2. Kompostowniki przydomowe przyczyniają się również do redukcji transportu odpadów, co przekłada się na dodatkowe zmniejszenie emisji CO2 o około 0,8 kg na każde 10 kg kompostowanych odpadów.
Fot. Niwrat